TAARIIKH LA YAAB LEH: Wasiirka Arrimaha Dibadda ee Ethiopia oo maanta barlamaanka KMG ah shir guddoon u noqday ajendahana gacanta ku hayay!

Fikirka Xorta ah - October 2004 Afar sano ayaa laga joogaa maalintii Cabdilahi Yusuf loo magacaabay Madaxweynaha KuMeel Gaadhka ah. Waxa sanadahaas dhacay isbeddel weyn oo aan la qiyaasi karin.

Waa taariikh la xuso oo saamayn ku yeelan doonta nolosha Somalida Geeska Afrika deggan. Waxanay tahay mid daba socota muddo laba sano ka hor markii DKMG ahi ciidamada Ethiopia u oggolaatay inay xoog ku soo galaan dalka Somaliya.

Waxay ahayd mid uu col. Cabdilahi Yusuf khasab barlamaankiisa kaga dhigay in ciidamada Ethiopia yimaaddaan dalka loo igmaday ee Somalia. Isagoo og cadaawadda soo jireenka ah ee Somalida iyo Amxaarada qarniyo ka dhexeysay. Isagoo og caadifadda dadka Somalidu halkay gaadhay oo markii hore xitaa barlamaankiisu gacanta isula tegay markii arrintani dhex timi.

Ayaa lagu dirqiyay in Barlamaanka Baydhabo fadhiya ay ku dhawaaaan in Ethiopia ciidamdeedu Somaliya yimaaaddaan.. Waxa kala qaybsamay xubnihii meesha joogay iyagoo qaarkood ku biiray mucaaradka fadhiisinkoodu yahay dalka Eritrea.

Iyadoo la ogyahay dhibka ay ciidmadaasi shacabka Somalida u geysteen ayaa maanta ay dhacday qiso la yaab leh.

Waxa loo yeedhay dhammaan xubnaha Barlamaanka Ku Meel Gaadhka ah, Col. Cabdilahi Yusuf, iyo Nuur Cadde. Waxa lagu shiriyay maglaada Nairobi. Waxa shirka qabtay oo magaca IGAD ku hoggaaminayay waa dawladda Ethiopia.

Haddaba waxa beryhanba ay dawladda Ethiopia shaacinaysay waxay ugu yeedhay, "inaanay ku faraxsanayn habka ay hoggaanka sare ee KMG ahi ay waddanka u maamulayaan.", Iyagoo u jeeda in aanay rabin in Col. Cabdillahi Yusuf meesha sii joogo. Waxay caddeeyeen in aanay Somaliya nabadgelyo xumi ka jirin ee uu maamul xumo ka jiro.

Iyagoo taa ka tixraacaya isla markaana ay muuqato inay awoodda gacanta ku hayaan, ayaa waxa maanta markhaati loo ahaa in Wasiirka Arrimaha Dibadda ee Ethiopia Seyoum Mefsin shir guddoon ka noqado ajandahana u qabto barlamaan dal madax bannaan. Isagoo weliba soo xulay ama oggolaaday cidda hadlaysa iyo cidda aan hadlayn.

Si kasta oo barlamaan ama ay dawladi maqaarsaar u tahay, lama arag dal sidan oo kale loogu amar ku taagleeyo. Taasi waxay ku tusaysaa in ay laba arrimood xaqiiq yihiin:

1. Barlamaanka Iyo dawladda DKMG ee afarta sano sheeganaysay inay yihiin dad madax bannaan oo dal maamula inay caddaatay inaanay ahayn sidaas ee ay tahay kuwo la yidhaa Shimbirayahow Heesa markii la doono.

2. Dawladaha dunidu waxay aaminsanyihiin in Ethiopia tahay dalka Geeska Africa ugu xoogga badan oo markaa faraha looga qaado sidii ay u maamulan lahayd ama la siiyay mashruuca dib u dejinta Somaliya oo ay siday doonto ka yeesho.

Waxa nasiib darro ah in Cabdilahi Yusuf oo nabsi badan iyo godob soo jiitay oo cadawgii Somaliya dad aan waxba galabsan ku garaacay, in uu maanta sidii xanjo macaankii laga dhamaystay oo la tufay noqday.

Markii uu maanta ka cadhooday shirka oo marka hore inta isaga albaabada loo xidhay muddo saacado ah lagula hadlayay ayay caddaatay inuu magac u yaal ahaa oo ay Ethiopia ka gaadhay ujeeddadii ay lahayd.

Waxana ay tani tahay sharaf dhac in Somali maanta mar labaad Ethiopia ku tuuntuunsato. Iyadoo la sheegay in Col. Cabdillahi Yusuf hadda damacsan yahay midda qudha ah ee u bannaan oo ah:

In ay Puntland ku dhawaaqdo dal madax bannaan oo ka goostay Somaliya inteedii kale. Fikraddaas oo beryahanba la sheegay in isaga iyo Cadde Muuse ay go'aankeeda ka hadlayeen.